De beurskoersen staan flink lager dan begin dit jaar, met daarbij een extreem grote daling de afgelopen week. Een deel van die daling is inmiddels weer goedgemaakt, maar het blijft onzeker en volatiel. Veel mensen die bijna met pensioen gaan stellen ons dan ook de vraag, moet ik nu wel met pensioen gaan of kan ik beter mijn pensioen uitstellen nu de beurzen dalen?
Pensioen aankopen
Wanneer je pensioen opbouwt in een beschikbare premieregeling dan spaar je een kapitaal bij elkaar en op de pensioendatum zet je dat kapitaal om in een pensioenuitkering. Dat noemen we pensioen aankopen. De hoogte van het kapitaal in van invloed op de hoogte van de pensioenuitkering. Het kapitaal is belegd. Als de beurzen dalen, dan daalt dus je kapitaal en is een daling van invloed op de hoogte van je pensioenuitkering.
Bouw je op dit moment een pensioen op bij een pensioenfonds op basis van een middelloonregeling, dan hebben de beurskoersen geen direct effect op de hoogte van je pensioenuitkering en is deze vraag voor jou dus niet aan de orde.
Lifecycle belegging
Wanneer je een kapitaal opbouwt, dan is dat belegd. Die belegging gebeurt, tenzij je uitdrukkelijk anders hebt gekozen, op basis het lifecycle principe. Daarbij wordt, naarmate je dichter bij de pensioendatum komt, het beleggingsrisico automatisch afgebouwd. Je begint met een groot deel van je pensioengeld belegd in aandelen en andere zakelijke waarden. Maar naarmate je ouder wordt en dichter bij de pensioendatum komt, wordt het percentage aandelen en andere zakelijke waarden automatisch verminderd en wordt er steeds meer belegd in vastrentende waarden. Hierdoor zal een daling van de beurzen steeds minder invloed hebben op de hoogte van je pensioenkapitaal.
In het vervolg van deze blog noem ik aandelen en andere zakelijke waarden voor het gemak aandelen. En vastrentende waarden noem ik obligaties.
Vaste pensioenuitkering of een variabele pensioenuitkering
Als je met pensioen gaat, kun je kiezen uit een vaste gegarandeerde pensioenuitkering of een variabele pensioenuitkering, waarbij je pensioengeld belegd blijft ook na de pensioendatum.
Vaste pensioenuitkering
Als je een vaste pensioenuitkering aankoopt, dan verkoop je op de pensioendatum jouw beleggingen en gebruik je het kapitaal voor de aankoop van een pensioenuitkering. Hoeveel pensioen je aan kunt kopen met je kapitaal is afhankelijk van onder andere de rente en de levensverwachting. Dit wisselt bijna iedere dag. Een overzicht van het aankooptarief vind je in onderstaande blog.
Lees ook:
Hoeveel pensioen kun jij aankopen met jouw kapitaal
Als je een vaste pensioenuitkering hebt aangekocht, zal de hoogte daarna niet meer veranderen. De uitkering zal nooit dalen, maar ook nooit stijgen. Je weet exact hoeveel geld je iedere maand krijgt, de rest van je leven.
Pensioen uitstellen als de beurzen dalen?
Door de lifecycle belegging zal het percentage aandelen waar jij in belegt dus automatisch zijn verlaagd. De vraag is alleen, tot hoever? Je kunt bij een lifecycle belegging kiezen uit verschillende risicoprofielen.
- Heb jij een risicoprofiel dat voorsorteert op een vaste pensioenuitkering of sorteer jij voor op een variabele pensioenuitkering? Bij een vaste pensioenuitkering zal er minder in aandelen en meer in obligaties zijn belegd dan bij een variabele pensioenuitkering.
- Heb jij gekozen voor een defensieve of een offensieve lifecycle? Bij een defensieve lifecycle wordt er op de pensioendatum minder in aandelen belegd dan bij een offensieve lifecycle.
- Ga jij op de AOW-leeftijd met pensioen of eerder? De afbouw van het risico in een lifecycle is gebaseerd op je pensioendatum. Dat is soms de AOW-leeftijd, soms je 68-jarige leeftijd. Pas op die leeftijd is het risico ‘volledig’ afgebouwd. Ga je eerder met pensioen dan die datum, dan zal er op het moment dat jij met pensioen gaat, meer in aandelen belegd zijn.
Heb jij gekozen voor een offensieve lifecycle die voorsorteert op een variabel pensioen en ga je 3 jaar eerder met pensioen, dan is jouw kapitaal misschien nog wel voor 50% of meer belegd in aandelen. Koop jij dan een vaste pensioenuitkering aan, dan heeft een daling van de beurzen een grote impact op jouw pensioen de rest van je leven.
Heb jij gekozen voor een defensieve lifecycle, die voorsorteert op een vast pensioen en ga je op de AOW-leeftijd met pensioen, dan heb je bijna geen beleggingen meer in aandelen (10% of minder). Een daling van de beurzen heeft dan nauwelijks effect op jouw pensioen de rest van je leven.
Variabele pensioenuitkering
Kies jij op de pensioendatum voor een variabele pensioenuitkering, dan blijft je geld ook na de pensioendatum belegd in een mix van aandelen en obligaties. Wanneer je dat doet, en je kiest een lifecycle die voorsorteert op een variabel pensioen, dan zal op de pensioendatum een groot deel (30 tot 50%) van je geld belegd zijn in aandelen. Een grote daling van beurskoersen heeft dan een grote impact op de hoogte van je kapitaal. Als je jouw kapitaal dan omzet naar een variabele uitkering, dan zal je naar verwachting een lagere pensioenuitkering krijgen.
Maar je pensioengeld blijft belegd na de pensioendatum. Dus als de beurzen daarna weer herstellen, dan profiteer jij daar van mee en zal je pensioenuitkering weer kunnen gaan stijgen.
Moet je dus je pensioen uitstellen als de beurzen dalen?
Er is, zoals je hierboven kunt zien, geen eenduidig antwoord op deze vraag.
Wanneer je kiest voor een variabele pensioenuitkering en je kapitaal is voor een groot deel belegd in aandelen, dan kan een daling van de beurzen een grote impact hebben op je kapitaal en dus je startuitkering. Maar omdat je belegd blijft na de pensioendatum, zal je bij een herstel van de beurzen daar ook weer van profiteren. Om die reden is jouw pensioen uitstellen als de beurzen dalen niet direct noodzakelijk.
Wanneer je kiest voor een vaste pensioenuitkering en je bent goed voorgesorteerd in de juiste lifecycle, dan zal een daling van de beurzen nauwelijks effect hebben op je pensioenkapitaal. Om die reden is dus jouw pensioendatum uitstellen als de beurzen dalen ook niet noodzakelijk.
Wanneer jouw beleggingen niet aansluiten bij de keuze die jij gaat maken, kan een grote daling van de beurzen een negatief effect hebben op jouw pensioen. Wanneer dat het geval is, kun je overwegen om je pensioendatum uit te stellen. De vraag daarbij is alleen, tot wanneer stel je die dan uit? Want als je uitstelt, ga je er vanuit dat de beurzen weer gaan stijgen en niet verder dalen.
Pas op tijd je risicoprofiel aan
Voor alle mensen die nog niet op korte termijn met pensioen gaan, doe ik hierbij een dringende oproep. Denk op tijd na over je keuze na de pensioendatum. Wil je vast of variabel? En ga je eerder of later dan de AOW-leeftijd met pensioen? Pas vervolgens op tijd je lifecycle aan! Dat voorkomt een mismatch.
Foto: energepic.com – Pexels.com
Jan van Harten is pensioenadviseur, financieel planner en financieel blogger. Hij adviseert mensen die met pensioen gaan of hier over nadenken. Hij begeleidt daarnaast ook ondernemingsraden bij pensioenvraagstukken en helpt werkgevers met het inrichten van pensioenregelingen.
bijnametpensioen.nl is bedacht en uitgewerkt door Jan van Harten
