Pensioen aankopen is op dit moment erg duur. Je krijgt weinig pensioen voor je kapitaal. Maar wordt het door verzekeringsmaatschappijen niet té duur gemaakt? Krijg je niet te weinig pensioen? Rekenen verzekeringsmaatschappijen misschien met een te lange levensverwachting? In dit artikel een analyse.
Pensioen Aankoop Indicator
Als je met pensioen gaat en je hebt een kapitaal opgebouwd met een beschikbare premieregeling, dan moet je op de pensioendatum een pensioenuitkering aankopen. Op bijna met pensioen.nl publiceren we iedere maand de Pensioen Aankoop Indicator. In september 2018 is de indicator 23,86.
Een pensioenkapitaal van € 100.000,- delen we door de factor 23,86 en dat resulteert in een jaarlijks pensioen van € 4.191,-. Dat pensioen keert levenslang uit aan een man van 66 jaar en na zijn overlijden aan zijn partner, die in ons voorbeeld 3 jaar jonger is.
Levensverwachting
Ieder jaar worden de actuele levens- en sterftekansen gepubliceerd door het Koninklijk Actuarieel Genootschap. Op basis van de meest recente gepubliceerde cijfers heb ik een berekening gemaakt van de levensverwachting.
Een man van 66 jaar leeft na pensionering op 66 jaar gemiddeld 16,8 jaar. Zijn 3 jaar jongere vrouw leeft daarna nog 8 jaar
Een vrouw van 66 jaar leeft na haar pensionering gemiddeld 19,6 jaar. Daarna leeft haar 3 jaar oudere man nog 1,8 jaar
Uitgaande van deze levensverwachting zou de Pensioen Aankoop Indicator 21,6 zijn.
Rendement
Maar ik moet niet alleen met de levensverwachting rekenen. De verzekeraar maakt ook nog rendement over kapitaal dat zij in bezit hebben. Het rendement dat zij kunnen maken is op dit moment gemiddeld ruim boven de 1%. Als ik rendement toevoeg aan mijn berekening, dan daalt de Pensioen Aankoop Indicator van 21,6 naar 18,5. [Hoe lager de indicator, hoe meer pensioen je aan kunt kopen]
Kosten
Pensioen uitkeren en beheren is niet gratis, de verzekeraar maakt ook kosten. Ik reken gemakshalve met 3% kosten (wat ongeveer € 10,- per maand is). Als ik die toevoeg, dan zal de Indicator ongeveer 19,2 bedragen.
Conclusie
De werkelijke factor is 23,86. Dat is ruim 4,5 hoger, wat neerkomt op ongeveer 5 jaar extra pensioenuitkering.
Hoe moet die 5 jaar extra verklaard worden? De meest eenvoudige verklaring is dat verzekeringsmaatschappijen een langere levensverwachting hanteren in hun berekeningen. Ze gaan er vanuit dat een man niet 16,8 maar 21,3 jaar leeft. En een vrouw niet 19,6 maar 24,1 jaar leeft.
Verzekeraars moeten in hun berekening rekening houden met een toename van de levensverwachting. Ik heb gerekend met de actuele cijfers. Maar in de afgelopen 20 jaar is de levensverwachting met 2,5 jaar toegenomen. Het is dan ook logisch dat verzekeringsmaatschappijen daar rekening mee houden.
Maar ze houden rekening met dubbele. In plaats van 2,5 jaar extra, rekenen ze met 5 jaar extra! In mijn berekening ben ik zelfs nog uitgegaan van beste aanbod op dit moment. Het verschil tussen de hoogste en de laagste aanbieder is 10 tot 20%. Dus bij andere verzekeraars geldt een nog hogere marge.
Maar is dat dan verder allemaal winst voor de verzekeringsmaatschappij? Ik denk van niet. De wet en de toezichthouder DNB stellen hoge eisen aan de vermogens van verzekeraars. Hoge veiligheidsmarges zijn verplicht. Een verzekeraar die te rooskleurige pensioenen belooft, loopt grote financiële risico’s met alle gevolgen van dien.
Winstdeling
Maar de levensverwachting is niet gestegen vorig jaar. Hij is zelfs gedaald. Een belangrijke oorzaak was een griepepidemie in de winter 2016/2017. Terugkijkend naar afgelopen winter en de griepepidemie van 2017/2018 kun je er naar mijn idee vanuit gaan dat ook dit jaar de levensverwachting niet zal toenemen. En als gevolg daarvan keren verzekeraars keren dus korter uit. De resulteert in een winst die ten goede komt aan de aandeelhouders en niet aan de polishouders.
Wanneer blijkt dat hoge veiligheidsmarges niet nodig zijn, lijkt het me logisch dat die ten goede komen aan de polishouders in de vorm van een winstdeling.
Ik kan begrijpen dat een verzekeraar (verplicht) hoge veiligheidsmarges inbouwt. Maar wanneer blijkt dat die niet nodig zijn, dan lijkt het me logisch dat die ten goede komen aan de polishouders. In de vorm van een winstdeling. Misschien is het goed dat de wetgever die nu hoge veiligheidsmarges voorschrijft, ook gaat voorschrijven wat er gebeurt met het geld wanneer de marges niet nodig blijken te zijn.
Shoppen loont!
Voor nu moeten we het er (helaas) mee doen. Wetende dat er veel (veiligheids)marge zit op de aankoop van pensioen, moet je er dus alles aan doen om een zo goed mogelijk pensioen aan te kopen. Shoppen loont en een goede adviseur kan er voor jou ook nog wel iets extra’s uitslepen als hij of zij goed gaat onderhandelen voor jou.
Jan van Harten is pensioenadviseur, financial planner en financial blogger. Hij adviseert mensen die met pensioen gaan of hier over nadenken. Hij begeleidt daarnaast ook ondernemingsraden bij pensioenvraagstukken en helpt werkgevers met het inrichten van pensioenregelingen.
bijnametpensioen.nl is een initiatief van Jan van Harten.
Als alle verzekeringsmastschappijen 5 jaar extra rekenen dan is er gewoon sprake van misbruik van de marktpositie. Hier zou de overheid op moeten ingrijpen. Nu gilt iedereen moord en brand dat er niet gekort mag worden bij Bpf’en maar werknemers met een beschikbare premieregeling worden bij pensioenaankoop iedere dag gepakt. Overheid, doe wat!
Ik heb zelf een pensioen bij Zwitserleven en heb gebruik makend van de laatste CBS statistieken een gat geconstateerd van 20%, dus inderdaad wordt 20% van het opgebouwde kapitaal in eigen zak gestoken.
In de berekening ben ik uitgegaan van 0% rente.
Bij navraag wordt doodleuk gezegd dat men eigen statistieken hanteert die afwijken van de CBS statistieken.
Offertes aangevraagd bij andere verzekeraars laten hetzelfde beeld zien (onderlinge afspraken?)
Kan hier niks tegen gedaan worden?
Martin, vorig jaar is door een consument een klacht ingediend bij Kifid. Daar is het volgende gezegd:
Hiertegenover staat de vrijheid van de verzekeraar om een aanbod te doen op basis van door hemzelf vastgestelde tarieven en uitgangspunten. De verzekeraar mag zijn aanbod dan ook baseren op een eigen inschatting van het langlevenrisico. Anders dan deze consumenten veronderstellen, is de verzekeraar niet verplicht om de door het CBS of het Actuarieel Genootschap gebruikte levensverwachting te volgen, zo blijkt uit de uitspraken.
https://www.kifid.nl/kifid-verzekeraar-mag-bij-pensioenaanbod-uitgaan-van-eigen-tarieven-en-eigen-levensverwachting/
Jan,
Dank voor je anrwoord, ik heb de uitspraak gelezen en had al een vermoeden dat het die kant op zou gaan.
Toch heb ik hier een kanttekening:
In de uitspraak gaat het Kifid ervan uit dat door het ‘shopping’ recht iedere verzekeraar zijn eigen statistiek mag gebruiken maar wat als er wordt samengespannen door de verzekeraars? Mij is namelijk opgevallen dat de geoffreerde uitkeringen onderling nauwelijks verschillen. Is hier geen zaak van te maken?
Dank alvast voor je antwoord
Martin
Hoi Martin,
De verschillen zijn klein wanneer je naar de maandelijkse uitkering kijkt. Wanneer je die gaat totaliseren dan is het totale verschil best groot. Wij hebben dat een paar maanden geleden onderzocht.
Het verschil in de top 6 was bij 100k kapitaal ongeveer 18,- per maand x 12 x 20 tot 25 jaar levensverwachting = 4 tot 5.000,- verschil in totaal. En dat is ongeveer 4 tot 5%.
https://bijnametpensioen.nl/pensioen-aankopen-heeft-shoppen-zin/
Ik ben bang dat het argument dus snel onderuit gehaald kan worden. Maar ik ga hier nog wat verder onderzoek naar doen.
Dag Jan
Dank voor je antwoord, toch heb ik het vervelende gevoel dat we hier ‘gepiepeld’ worden.
Ik ga dan ook kijken of ik via nieuwsmedia e.e.a. in de openbaarheid kan krijgen.
Groet
Martin
Dag Jan,
Ook ik heb een PPI pensioen opgebouwd, doordat ik in het verleden bij wijziging van werkgever mijn bestaande pensioenopbouw telkenmale meenam naar het nieuwe pensioen heeft dit uiteindelijk geresulteerd in 3 polissen bij twee verschillende uitvoerders ( twee bij een uitvoerder met gevoel en bij een uitvoerder met trots). Op basis van verschillende pensioenmakelaars ben ik er nu achtergekomen dat men ruim € 150.000,- tot € 100.000,- overhoudt na mijn overlijden (incl. partner). En ondertussen rekenen ze ook nog eenmalige startup kosten, beheerkosten en eenjaarlijkse fee door (ongeveer € 250,-) per jaar. De politiek hierover benaderd maar die vinden dat het een zaak van de uitvoerders is en niet aan hun wetgeving ligt. Het lijkt mij zeker in het kader van de nieuwe Pensioenwet (2022) om een eigen zeer sterke lobby club te formeren om op deze wijze ons ongenoegen kenbaar maken. De wijze waarop PPI pensioenuitvoerders zich verrijken ten koste van de polishouders moet sterker begrensd worden.
Beste Peter,
Ik sta volledig achter elk initiatief om dit aan de kaak te stellen !
Luuk Schalk
In mijn beleving maken de verzekeraars toch misbruik van hun positie Het is toch merkwaardig dat de levensverwachting en het rendement over het pensioenkapitaal ten gunste van de verzekerraar wordt bepaald. Een pensioenuitkering ovdr bijvoorbeeld 50000 euro over 2 levens (nu 66 en 65 jaar oud) resulteert in een jaarlijkse uitkering van 1833 euro! Dat betekent: geen rendement en we worden 94 jaar!
Navraag bij Centraal Beheer leverde op dar het rendement zelfs negatief is (?) en klanten van hun worden ouder dan de overige nederlanders (??)
Volgens mij rekenen ze wel erg naar zich toe!
Overheid: doe hier wat aan!!!!!
Luuk en Peter, er is sprake van ‘marktwerking’ waardoor de overheid zich niet direct geroepen zal voelen hier iets aan te doen. Er is op dit moment ook al een alternatief beschikbaar en dat is een variabel pensioen op basis van doorbeleggen. Dat pensioen is onzeker, maar levert wel een hogere uitkering op. De vraag is natuurlijk of er aan die producten ook niet ’te veel’ wordt verdiend en of de producten voldoende transparant zijn.
Een logische oplossing zou zijn een bancaire pensioenuitkering van bijvoorbeeld 20 jaar. Dit bestaat al voor lijfrente. De rente op die uitkeringen is ook niet hoog, maar dan heb je in ieder geval je eigen geld weer terug in 20 jaar.
Beste Peter,
Ik sta volledig achter elk initiatief om dit aan de kaak te stellen !
Luuk Schalk
Ik krijg een brief van mijn pensioen aanbieder, dat mijn pensioen te laag is en dat ze voorstellen dat ik het afkoop. Volgens cbs is de levensverwachting 17 jaar en 1 maanden. Als ik mijn jaarlijks pensioen vermeingvuldig met 17 jaar en 7 maanden zou ik in totaal € 10.193 bij afkoop moeten krijgen. Ze bieden echter € 8.193 ( weet niet of het toeval is die € 193). Maar zo krijg ik dus € 2.000 te weinig oftewel ca 20%.
Puur diefstal.
Freek, zoals jij het hier stelt is dat wel laag. Maar ik kan je berekening niet goed volgen. Want het maximum pensioen dat mag worden afgekocht is € 497,-. Als ik 10.193,- deel door € 497,- dan kom ik op 20,5. Jouw pensioen kan niet hoger zijn dan 497,-. Kun je iets meer info geven? Mag ook via een persoonlijk bericht (via contactformulier).