Waarom doorbeleggen in de praktijk vaak geen optie is

Wat zou jij kiezen? Een vaste gegarandeerde, maar iets lagere pensioenuitkering? Of een hogere, maar onzekere en variabele pensioenuitkering? Die keuze hebben veel mensen die binnenkort met pensioen gaan. Kies jij een gegarandeerde uitkering of een variabele pensioenuitkering op basis van doorbeleggen?

Beschikbare premieregeling met een kapitaal

Wanneer je op dit moment een beschikbare premieregeling hebt, dan moet je op de pensioendatum met het opgebouwde kapitaal een pensioenuitkering aankopen. Je mag kiezen wat voor soort uitkering dat wordt. Een vaste gegarandeerde uitkering of een variabele, op beleggingen gebaseerde uitkering.

Vaste gegarandeerde uitkering

De hoogte van en vaste gegarandeerde uitkering is gebaseerd op de hoogte van de rente en de levensverwachting. Hoe hoger de rente, hoe hoger de uitkering. Hoe korter de levensverwachting, hoe hoger de uitkering. De afgelopen decennia is de levensverwachting gestegen en de rente gedaald. Het aan te kopen pensioen is dus flink lager geworden.

Variabele uitkering op basis van doorbeleggen

De hoogte van een variabele, op beleggingen gebaseerde uitkering is afhankelijk van de hoogte van het verwachte rendement en de levensverwachting. Het verwachte rendement wordt gebaseerd op de door jou gekozen beleggingen. We noemen het daarom vaak doorbeleggen. Je belegt na de pensioendatum door. Het eerste jaar van pensionering krijg je dus de verwachte uitkering. Vervolgens wordt gekeken naar het werkelijke rendement. Is dat hoger dan verwacht, zal je uitkering naar boven worden bijgesteld. Je krijgt vanaf dat moment een hogere uitkering. Is het rendement lager dan verwacht, wordt je uitkering naar beneden bijgesteld. Je krijgt een lagere uitkering.

Doorbeleggen kan meer pensioen opleveren

Een variabele pensioenuitkering, doorbeleggen, is bij aanvang hoger dan een vaste uitkering. En je hebt kans op meer gedurende de rest van je leven. De verwachting is dat het op langere termijn een hogere pensioenuitkering oplevert. Echter, je loopt een risico dat de uitkering tussentijds lager kan worden. En je loopt ook het risico dat het op langere termijn helemaal niet gunstiger uitpakt.

Risicocapaciteit en risicobereidheid

Wanneer je nadenkt over een variabele pensioenuitkering, dan moet je jezelf twee belangrijke vragen stellen. Hoeveel risico kan je lopen en hoeveel risico wil je lopen. Je risicocapaciteit en je risicobereidheid. Samen met een pensioenadviseur kun je jouw risicocapaciteit en -bereidheid in kaart brengen.

Wanneer een vaste pensioenuitkering voor jou voldoende hoog is, zal de behoefte aan een variabele pensioenuitkering niet zo groot zijn. Je hebt immers voldoende inkomen en waarom zou je een risico nemen?

Anders is de situatie dat jouw pensioen niet voldoende is. In die situatie zou je graag meer pensioen willen hebben en met een variabele pensioenuitkering op basis van doorbeleggen krijg je meer pensioen. Maar dat hogere pensioen kan uiteindelijk ook lager uitvallen. En daar zit precies het probleem. Als je pensioen niet voldoende is en je kiest voor doorbeleggen en het valt lager uit… dan is je pensioen helemaal niet voldoende.

Te weinig bereidheid

In de praktijk zien wij dus mensen die voldoende risicocapaciteit hebben. Zij hebben genoeg pensioen en kunnen een tegenvaller opvangen. Maar hun risicobereidheid is vaak niet zo groot. Zij hebben immers voldoende pensioen.

Te weinig capaciteit

De andere groep mensen zijn diegene die niet voldoende risicocapaciteit hebben. Zij hebben te weinig pensioen en kunnen tegenvallers niet opvangen. Maar hun risicobereidheid is vaak wel groot. Zij willen wel een risico nemen voor meer pensioen.

Waarom doorbeleggen vaak geen optie is

Mijn conclusie, en ook de praktijk is dat niet veel mensen voor een variabel pensioen op basis van doorbeleggen kiezen. En ik snap dat wel. Want je moet zowel risicocapaciteit als risicobereidheid hebben. En vaak ontbreekt het aan een van beide.

^{_{Foto: Suganth – Unslpash.com}}

Jan van Harten

Jan van Harten is pensioenadviseur, financial planner en financial blogger. Hij adviseert mensen die met pensioen gaan of hier over nadenken. Hij begeleidt daarnaast ook ondernemingsraden bij pensioenvraagstukken en helpt werkgevers met het inrichten van pensioenregelingen.

bijnametpensioen.nl is een initiatief van Jan van Harten.