Wanneer je met pensioen gaat en je hebt pensioen opgebouwd, maar ook nog spaargeld, dan is dit waarschijnlijk jouw vraag. Wat maak je het eerst op, je spaargeld of pensioen? Dus moet je eerst je spaargeld opmaken of zo snel als mogelijk je pensioengeld opmaken? Beide opties hebben voors en tegens. In deze blog zal ik de voors en tegens van beide opties toelichten.
Hoe kun je pensioen eerder ontvangen?
Je kunt pensioen altijd eerder laten ingaan. Dat mag maximaal 10 jaar voor de AOW-datum. Je kunt vervolgens een deel van je pensioen als tijdelijke uitkering, ter overbrugging van de AOW, laten uitkeren. Dat noemen we een overbruggingspensioen. Dat kan als je eerder dan de AOW-leeftijd je pensioen laat ingaan. Je kunt daar bovenop ook nog kiezen voor hoog/laag. Eerst een aantal jaren wat meer, daarna wat minder pensioen. Op die manier kun je het pensioen zo snel mogelijk aan jou laten uitkeren.
Lees ook:
5 dingen die jij nog niet wist over een AOW overbrugging
Wanneer je in de eerste jaren meer krijgt dan je nodig hebt, dan hoef je dat natuurlijk niet op te maken. Een eventueel overschot kun je toevoegen aan je privévermogen.
Kun je pensioen ook later ontvangen?
Je kunt pensioen ook uitstellen en later laten ingaan. Je mag je pensioen uitstellen tot 5 jaar na je AOW-leeftijd. Hoe later je pensioen laat ingaan, hoe hoger het wordt.
- Door je pensioen te vervroegen in combinatie met hoog/laag en een overbrugging zorg je voor een zo hoog mogelijke uitkering in het begin van je pensioenjaren. Je spaargeld blijft daarmee zoveel mogelijk bestaan, misschien neemt het zelfs wel toe. In de latere jaren heb je hierdoor wel een lagere pensioenuitkering.
- Door je pensioen uit te stellen zorg je voor een zo hoog mogelijke uitkering op latere leeftijd. Maar hierdoor zul je eerder je spaargeld aanspreken waardoor dat sneller zal afnemen.
Belasting
Je salaris en je pensioen wordt belast volgens een progressief schijventarief. Hoe hoger je inkomen, hoe hoger het percentage belasting dat je betaald. En na je AOW-leeftijd betaal je over het eerste deel van je pensioen een lager belastingtarief dan ervoor. Het kan dus slim zijn om je pensioen zo laat mogelijk te krijgen – in ieder geval pas na je AOW-datum – en zo laag mogelijk te houden. Dan betaal je immers het minste aan belasting. Eerst zoveel mogelijk leven van je spaargeld en pas later je pensioen kan er voor zorgen dat je minder belasting betaalt.
Dat klinkt gunstig. Maar let op, je betaalt minder belasting omdat je minder pensioen krijgt. Je leeft immers zoveel mogelijk van je eigen spaargeld.
En het feit dat je minder belasting betaalt, zie je voorlopig niet terug op je bankrekening. Stel je hebt € 50.000,- op je spaarrekening en je besluit eerst 2 jaar te overbruggen uit je eigen spaargeld en pas daarna je pensioen aan te spreken. Dat doe je omdat je dan minder belasting betaalt over de pensioenuitkeringen. Dan heb je op de datum dat je pensioen begint uit te keren € 0,- op je bankrekening. Om weer op je oorspronkelijke € 50.000,- uit te komen heb je heel veel jaren een hogere pensioenuitkering nodig. Pas wanneer je jouw spaargeld weer bij elkaar hebt gespaard, merk je iets van het belastingvoordeel. Vaak ben je dan al 80 jaar of ouder.
Overlijden
Wanneer jij (en je partner) komen te overlijden stopt de uitkering van het pensioen. Je erfgenamen ontvangen niets van je pensioenvermogen, ook al is er nog maar weinig uitgekeerd. Je spaargeld komt niet te vervallen. Dat gaat naar je erfgenamen. Wil je nog iets nalaten aan je erfgenamen, dan is het slim om eerst zoveel mogelijk je pensioen op te maken en je spaargeld zo min mogelijk en zo laat mogelijk aan te spreken.
Flexibiliteit spaargeld of pensioen
Je kunt zelf keuzes maken over wanneer en hoeveel pensioen je krijgt. Die keuzes zijn wel beperkt door de wettelijke mogelijkheden. En wanneer je eenmaal gekozen hebt, dan kun je dat na pensionering niet meer wijzigen.
Spaargeld is heel flexibel. Je kunt opnemen naar behoefte en er zijn geen regels voor hoeveel je wanneer mag opnemen. Het meest flexibel ben je dus wanneer je zo snel mogelijk zoveel mogelijk pensioen ontvangt en je spaargeld zoveel mogelijk laat staan als een flexibele buffer.
Vermogen in Nederland
Regelmatig krijgen wij de vraag hoe mensen er voor staan in vergelijking met anderen. Hoe goed of slecht heb ik het eigenlijk voor elkaar. Daarom een overzicht van het spaarvermogen van bijna gepensioneerden in Nederland. Dan kun jij vergelijken hoe jij ervoor staat.
De meeste mensen die met pensioen gaan, hebben naast hun pensioen een flink vermogen bij elkaar gespaard, zo blijkt uit cijfers van het CBS.
De gemiddelde Nederlander heeft een vermogen van € 163.000,-. In dat gemiddelde zitten ook mensen met hele grote vermogens, die het gemiddelde flink optrekken. Als we alle 7,6 miljoen huishoudens op een rij zouden zetten en precies de middelste nemen, dan is het vermogen € 28.300,-. Er zijn dus net zoveel Nederlanders met een vermogen boven de € 28.300,- als er onder.
Als we inzoomen op de leeftijdscategorie 55 tot 65 jaar dan is het gemiddeld vermogen € 235.000,-. Als we de 1,3 miljoen huishoudens in deze categorie op een rij zouden zetten, en precies de middelste nemen, dan is het vermogen € 95.100,-.
Conclusie spaargeld of pensioen?
Wil je zo min mogelijk belasting betalen, dan kun je het beste eerst je spaargeld aanspreken en je pensioen zo laat mogelijk ontvangen en zo laag mogelijk houden. Maar, het belastingvoordeel zie je niet direct terug op je spaarrekening. Dat zie je vaak pas op latere leeftijd.
Door eerst je spaargeld aan te spreken blijft er ook relatief veel geld bij de pensioenuitvoerder. Nadeel daarvan is dat je bij (vroegtijdig) overlijden minder geld nalaat voor je erfgenamen.
Wil je juist zoveel mogelijk geld ontvangen van de pensioenuitvoerder – je hebt immers niet voor niets samen met je werkgever jarenlang premie betaald – dan kun je het beste eerst zoveel mogelijk pensioen ontvangen. En je spaargeld zoveel mogelijk als buffer bewaren.
Ook wanneer je zoveel mogelijk wilt nalaten aan je erfgenamen is het beter om eerst je pensioengeld aan te spreken en je spaargeld zo laat mogelijk*. Wanneer je voor deze optie kiest ben je ook nog eens het meest flexibel!
* 65-jarigen hebben op dit moment een gemiddelde levensverwachting van ruim 20 jaar. Wanneer je ouder wordt dan 85 jaar, dan is het over het algemeen gunstiger om pensioen zo laat mogelijk te laten ingaan, dat kan uiteindelijk resulteren in een hogere nalatenschap.
Jan van Harten is pensioenadviseur, financial planner en financial blogger. Hij adviseert mensen die met pensioen gaan of hier over nadenken. Hij begeleidt daarnaast ook ondernemingsraden bij pensioenvraagstukken en helpt werkgevers met het inrichten van pensioenregelingen.
bijnametpensioen.nl is een initiatief van Jan van Harten.
Dank voor uw analyse, u bent een van de weinige experts die over deze vraag publiceert. U geeft aan dat het fiscaal gunstig kan zijn om het pensioen niet eerder in te laten gaan ivm het lagere belastingtarief (en geen premies) na de AOW leeftijd. Mijn vraag is of dit niet eel individueel bepaald is? Immers, door het pensioen eerder in te laten gaan dan je AOW leeftijd middel je het uit over meerdere jaren, waardoor de top lager is. Dit kan weer gunstig zijn ivm het progressieve belastingtarief dat NL heeft, ook na de AOW leeftijd. Graag uw reactie.
Jan, het klopt wat jij schrijft. Wanneer je besluit je pensioen eerder in te laten gaan, verlaag je het pensioen en daarmee ook het deel dat in de hoogste schijf valt. Als je bijvoorbeeld een inkomen van € 80.000,- neemt, dan betaal je daar € 24.942,- belasting over vanaf AOW datum. Uitgaande van 20 jaar levensverwachting betaal je totaal bijna € 500.000,- belasting. Wanneer deze persoon het pensioen vervroegt met 2 jaar dan zal het lager worden, bijvoorbeeld € 72.562,- per jaar. Daar betaalt hij dan eerst twee jaar € 27.730,- belasting over. En vervolgens 20 jaar lang € 21.260,-. In totaal bijna € 20.000,- minder belasting. Hierbij heb ik geen rekening gehouden met heffingskortingen en dergelijke.
Maar zoals jij ook terecht opmerkt, dit is heel individueel bepaald. Ik heb hierboven een ‘gunstig’ voorbeeld gekozen waarbij dit zo werkt. Maar met een ander inkomen zal het weer anders uitpakken.
Tot een belastbaar pensioeninkomen van ongeveer € 68.000,- is het voor wat betreft belastingheffing gunstiger om gebruik te maken van het tarief na AOW. Heb je een hoger inkomen, dan ligt het genuanceerder en moet je per situatie kijken wat het beste uitpakt.
Hi Jan, ik zat je reactie nog eens na te lezen omdat dit een voor mij relevant topic is. En ik ontdekte een kleine slip of the pen in je berekening van de fiscale impact voor het door jou gekozen voorbeeld. Je vergelijkt nl de belasting die betaald wordt bij 20 jaar uitkering na AOW datum met de belasting die betaald wordt bij 2 jaar voor de AOW en 20 jaar na de AOW. En komt dan op een verschil van 20K. Maar je vergelijkt dus een periode van 20 jaar belasting betalen met een periode van 22 jaar belasting betalen. Volgens mij is dat niet juist en moet je 20 jaar met 20 jaar vergelijken. Dan is het verschil geen 20K maar 60K. Eens? Groeten Jan
Jan, ik vergelijk inderdaad 20 jaar met 22 jaar. Ik denk dat het ook klopt, want als je pensioen in 20 jaar laat uitkeren = 80000 * 20 jaar = 1,6 mln. Als ik dan uitga van 72562 * 22 = 1,6 mln. Dus hetzelfde pensioen, verdeeld over meer jaren. In totaal wordt hetzelfde uitgekeerd. Dan moet je denk ik ook rekenen met de totale belasting over dit gehele pensioen. Dus 20 jaar bij 80000 en 22 jaar bij 72562
Je hebt helemaal gelijk Jan, dat had ik over het hoofd gezien. Het gaat natuurlijk om het % belasting van de uitgekeerde som. Dankjewel!
Nog een andere mogelijk belastingtechnische voordelige optie is om een deel van het pensioen eerder te laten uitbetalen ot een bedrag van € 6000,— per jaar. Dan is bruto gelijk aan netto vanwege de jaarlijkse belastingvrije voet. ABP heeft een mogelijkheid voor een deeltijdpensioen vanaf 60 jaar. Derest van bedrag dat nodig is om van te leven moet je dan aanvullen met spaargeld. Zijn er mensen die daar al ervaring mee hebben?
Jan, dank voor je gedetailleerde antwoord, heel nuttig en to the point. Ben jij bekend met rekenmodellen waarin je de fiscale effecten van het eerder in laten gaan van je pensioen kunt berekenen? Ik zou zoiets verwachten bijv op berekenhet.nl maar helaas….
Via Kandoor is er een advies dat als je bijvoorbeeld 1 jaar voor je pensioendatum stopt met werken en van je spaargeld gaat leven. Overbruggen dus, dan kun je aan het eind van dat jaar een middelling aanvragen bij de belasting waardoor je geld terug kunt vragen.
Ook een melding dat je inkomen anders wordt met betrekking op voorlopige aanslagen kan gunstig uitvallen
Dat klopt. Door van je spaargeld te leven is je inkomen laag en betaal je weinig belasting en heb je mogelijk recht op (meer) toeslagen. En je kunt inderdaad gebruik maken van middeling.
https://bijnametpensioen.nl/middeling-en-pensioen/
Maar zoals ik in het artikel ook aangeef, kun je kijken naar wat het meest voordelig is uitgaande van hoeveel belasting je moet betalen. Maar je kunt ook kijken naar wat meer flexibiliteit oplevert en een grotere nalatenschap. Wat voor jou het beste is, hangt af van waar jij je voorkeur voor hebt.
is het niet zo dat gemiddelde pensioenfonds een hoger rendement maakt dat de gemiddelde particulier ? in dat geval is teren op je spaargeld wel betere optie lijkt me ook omdat je Vermogensrendementsheffing minder wordt
Hoeveel rendement een pensioenfonds maakt is niet relevant. Je krijgt een uitkering van bijvoorbeeld € 10.000,- per jaar. Hoeveel rendement het pensioenfonds ook maakt, dat maakt dan niet uit. Jij krijgt altijd hetzelfde. Alleen als ze heel veel rendement maken, dan krijg je misschien een indexatie op je pensioen. Maar voorlopig is het meer een kwestie van niet-korten dan van indexeren.
dank voor reply , pensioen wat je niet eerder gebruikt rendeert toch jaar op jaar door en wordt dan normaal gesproken toch hoger ?
Het toekomstige rendement in je pensioen is al verrekend in de uitkering. Dus welk rendement je pensioenuitvoerder ook maakt, je zult dat niet direct terugzien in de uitkering.
Nuancering denk ik op zijn plaats want met een variabel pensioen is dit wel het geval.
Ron, bij een variabel pensioen is het rendement inderdaad van belang.
vermogen dat je niet consumeert (omdat je je pensioen eerder hebt in laten gaan) rendeert ook jaar op jaar. En waarschijnlijk met een beter resultaat.
Ik heb mijn behaalde rendement van de afgelopen 5 jaren vergeleken met ABP en PFZW. Mijn rendement is gemiddeld 12 – 15%. Bij de pensioenfondsen was dat beduidend lager.
Hi Jan, nog even terugkomend op dit item: een ander argument om het pensioen eerder in te laten gaan ipv je vermogen aan te spreken, is het nabestaandenpensioen. Ik zag nl dat het nabestaandenpensioen bij bijv PFZW en ABP veel hoger is als het overlijden plaatsvindt als het pensioen al is ingegaan. Dit dus in het scenarion waarin je gestopt bent met werken. Wat denk jij van dit argument?
Jan, dat verschilt per persoon en per regeling. Maar het is zeker een heel belangrijk argument. Er zijn zelfs situaties denkbaar dat je, wanneer je eerst je spaargeld laat uitkeren, je geen nabestaandenpensioen hebt. Dus neem altijd het nabestaandenpensioen mee in deze overwegingen.
Ga je met vroegpensioen dan neem ja alvast een deel van je pensioengeld op. Hierover dien je nog belasting te betalen (aanzienlijk meer dan na je daadwerkelijke pensioen). Wat ik mij afvraag is of deze belasting door je pensioenfonds uit jouw opgebouwde pot betaald. Dan kan je beter beperkt opnemen om na je 67e meer over te houden?!
De belasting wordt betaald uit je pensioenpot. Dus je houdt dan minder over. Maar toch kan het wel interessant zijn om toch je pensioen eerder aan te spreken. Lees eens het volgende artikel: https://bijnametpensioen.nl/ik-wil-teveel-belasting-betalen-over-mijn-pensioen/
Mijn pensioen en mijn AOW gaat in op het einde van 2026. Heb altijd een salaris gehad waarmee ik nog net voldeed aan de grens om zonder scheefhuurdersboete in mijn sociale huurwoning te mogen wonen. Mijn uitgaven waren veel lager als mijn inkomen, luxe zegt mij helemaal niks. Dus had ik besloten om 5 jaar geleden mijn baas vaarwel te zeggen en tot mijn AOW en pensioen te gaan leven van mijn netto spaargeld. Wat meer dan hoog genoeg is hiervoor. Mijn reeds opgebouwde pensioen is samen met de te verwachten AOW voor mij ruim voldoende om van te leven En er schiet altijd nog een fors bedrag spaargeld over als mijn AOW en pensioen ingaat. Ik dacht alles goed nagerekend te hebben, echter ik bleek een hele forse meevaller over het hoofd gezien te hebben. De regering had namelijk het leuke besluit genomen om de sociale huren voor mensen met een bruto jaarinkomen onder een bepaalde grens te verlagen naar E 575,- Aangezien ik dus helemaal voldeed aan alle eisen voor huurverlaging, mijn bruto jaarinkomen is dus gelijk aan mijn rente inkomsten, dus een paar duizend Euro bruto per jaar, verder dus helemaal geen bruto inkomen. is mijn huur per 1 Juli omlaag gegaan van E 775,- naar E 575,- per maand. Dus mijn antwoord op bovenstaande vraag van “wat eerst opmaken, spaargeld of pensioen?” als iemand een sociale huurwoning heeft en men heeft een fors spaarsaldo, ga er een aantal van leven, eventueel een heel klein beetje gaan werken zolang het bruto jaarinkomen maar onder het minimum blijft kan dit dus een levenslange forse huurverlaging tot gevolg hebben. Of dit netjes is daar laat ik mij niet over uit. Ik bestudeer alleen de regels en daar handel ik dus naar, daar is niks illegaals aan.